AirX Carbon, một startup Việt Nam, đã phát triển công nghệ sinh học độc quyền để biến phế phẩm nông nghiệp, chủ yếu là xơ dừa và vỏ trấu, thành NetZero Pallet – một sản phẩm công nghiệp thay thế pallet gỗ và nhựa truyền thống. Công nghệ này không chỉ tận dụng nguồn tài nguyên sẵn có mà còn tạo ra sản phẩm thân thiện với môi trường, carbon-negative, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Dưới đây là quy trình chi tiết của công nghệ sinh học độc quyền này:
1. Thu gom và lựa chọn phế phẩm nông nghiệp
- Nguồn nguyên liệu: Xơ dừa và vỏ trấu, hai phụ phẩm nông nghiệp dồi dào tại Việt Nam, đặc biệt từ các tỉnh như Bến Tre, Trà Vinh, hoặc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Mỗi năm, Việt Nam sản xuất hàng triệu tấn phụ phẩm dừa, phần lớn bị bỏ phí hoặc chỉ được sử dụng thô sơ (làm chất đốt, phân bón).
- Quy trình: AirX Carbon hợp tác với nông dân, hợp tác xã, và các cơ sở chế biến dừa để thu gom xơ dừa và vỏ trấu. Nguyên liệu được lựa chọn kỹ lưỡng để đảm bảo chất lượng, loại bỏ tạp chất như đất, cát, hoặc vỏ cứng không phù hợp.
2. Xử lý phế phẩm bằng công nghệ sinh học
Làm sạch và phân tách:
- Xơ dừa được rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn, muối, hoặc tạp chất khác. Quá trình này sử dụng nước và các phương pháp cơ học, tránh hóa chất độc hại để đảm bảo tính bền vững.
- Vỏ trấu hoặc các phụ phẩm khác được nghiền nhỏ thành dạng hạt hoặc sợi mịn, tăng khả năng liên kết trong giai đoạn tiếp theo.
- Xơ dừa sau đó được sấy khô ở nhiệt độ kiểm soát để đạt độ ẩm tối ưu (thường dưới 10%), đảm bảo chất lượng cho quá trình chế biến.
Chuyển hóa sinh học:
- AirX Carbon sử dụng công nghệ sinh học độc quyền để xử lý xơ dừa, tạo ra một loại polymer sinh học (bio-based polymer). Công nghệ này có thể bao gồm quá trình lên men hoặc sử dụng enzyme để phân hủy và tái cấu trúc các sợi xơ dừa, tăng cường độ bền và khả năng chịu lực.
- Một phần của công nghệ này là kết hợp phụ phẩm với chất kết dính sinh học (bio-binder), được chiết xuất từ các nguồn tự nhiên hoặc tái chế, thay vì sử dụng nhựa tổng hợp hoặc hóa chất độc hại. Điều này giúp sản phẩm giữ được đặc tính phân hủy sinh học và carbon-negative.
3. Ép định hình thành NetZero Pallet
Công nghệ ép phun/ép nhiệt:
- Hỗn hợp polymer sinh học từ xơ dừa được đưa vào máy ép áp suất cao (high-pressure molding) hoặc máy ép nhiệt (thermoforming) để định hình thành pallet.
- Công nghệ ép này được tối ưu hóa để tạo ra pallet có độ bền cơ học cao (chịu tải tĩnh 8.000kg, tải động 2.500kg), kích thước đồng nhất (thường là 1200x800mm hoặc 1100x1100mm, theo tiêu chuẩn ISO, EUR), và trọng lượng nhẹ hơn pallet gỗ (khoảng 10–15kg/pallet).
- Quá trình ép sử dụng năng lượng hiệu quả, giảm thiểu phát thải carbon, phù hợp với mục tiêu bền vững của AirX Carbon.
Tối ưu hóa thiết kế:
- Pallet được thiết kế với cấu trúc lưới hoặc rãnh để tăng độ bền và khả năng tương thích với xe nâng, container.
- Bề mặt được xử lý mịn, chống bám bụi, dễ vệ sinh, phù hợp với các ngành thực phẩm, dược phẩm, và logistics xuất khẩu.
4. Kiểm tra chất lượng và hoàn thiện
Kiểm tra tiêu chuẩn:
- NetZero Pallet được kiểm tra nghiêm ngặt để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế như ISPM 15 (kiểm dịch thực vật, không cần xử lý hóa chất như pallet gỗ) và các yêu cầu của các tập đoàn như Coca-Cola, Hyosung.
- Các bài kiểm tra bao gồm khả năng chịu tải, độ bền trong môi trường ẩm, và khả năng chống mối mọt tự nhiên (do xơ dừa không hấp dẫn côn trùng như gỗ).
Hoàn thiện:
- Pallet được cắt gọt, đánh bóng để đạt kích thước chính xác và thẩm mỹ cao.
- Một số pallet có thể được phủ lớp bảo vệ sinh học để tăng độ bền trong điều kiện vận chuyển khắc nghiệt.
5. Ưu điểm của công nghệ sinh học độc quyền
- Carbon-negative: Quá trình sản xuất hấp thụ nhiều carbon hơn lượng phát thải, nhờ sử dụng phụ phẩm nông nghiệp và giảm phụ thuộc vào vật liệu truyền thống như gỗ hay nhựa.
- Phân hủy sinh học: NetZero Pallet có thể phân hủy tự nhiên sau vòng đời sử dụng (khoảng 5–7 năm), không để lại rác thải độc hại.
- Hiệu quả kinh tế: Tận dụng phụ phẩm giá rẻ, chi phí sản xuất thấp hơn pallet nhựa (khoảng 10–15 USD/pallet so với 20–30 USD/pallet nhựa HDPE).
- Đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế: Sản phẩm phù hợp với các quy định khắt khe tại EU, Nhật Bản, Mỹ, và được các tập đoàn lớn như Coca-Cola, Hyosung sử dụng trong chuỗi cung ứng.
6. Tác động và quy mô sản xuất
- Công suất sản xuất: Nhà máy của AirX Carbon (tại Bình Dương hoặc Long An) đạt công suất 1,5 triệu pallet/năm, tương đương với việc tái chế khoảng 9.000 tấn phụ phẩm nông nghiệp và giảm 53.000 tấn CO2 phát thải mỗi năm.
- Tạo việc làm: Quy trình thu gom và sản xuất tạo việc làm cho hàng trăm nông dân và công nhân tại địa phương, đặc biệt ở các vùng trồng dừa.
- Xuất khẩu: NetZero Pallet đã xuất khẩu sang ba châu lục, phục vụ các tập đoàn như Coca-Cola, Hyosung, Uniqlo, và Nestle, khẳng định vị thế của Việt Nam trong ngành công nghệ xanh.
7. Thách thức và đổi mới trong công nghệ
Thách thức:
- Đảm bảo nguồn cung phụ phẩm ổn định trong mùa vụ thấp điểm.
- Cạnh tranh với pallet nhựa giá rẻ và pallet gỗ truyền thống, vốn vẫn chiếm ưu thế ở một số thị trường.
- Đầu tư ban đầu cho công nghệ sinh học và máy móc hiện đại đòi hỏi vốn lớn.
Đổi mới:
- AirX Carbon liên tục cải tiến công nghệ để giảm chi phí và tăng độ bền của pallet, như sử dụng enzyme sinh học mới hoặc tối ưu hóa quy trình ép nhiệt.
- Công ty cũng đang nghiên cứu thêm các sản phẩm khác từ phụ phẩm nông nghiệp, như vật liệu bao bì sinh học hoặc nội thất xanh, để mở rộng danh mục sản phẩm.
Công nghệ sinh học độc quyền của AirX Carbon là bước đột phá trong việc biến xơ dừa – một phế phẩm nông nghiệp – thành NetZero Pallet, sản phẩm công nghiệp bền vững với tiềm năng thay đổi ngành logistics toàn cầu. Từ thu gom, xử lý sinh học, đến ép định hình bằng công nghệ hiện đại, quy trình này không chỉ tái chế hàng ngàn tấn phụ phẩm mà còn góp phần giảm phát thải carbon, tạo việc làm, và đưa Việt Nam vươn xa trên bản đồ công nghệ xanh. Sự thành công của AirX Carbon, với đối tác lớn như Coca-Cola và Hyosung, là minh chứng cho sức mạnh của đổi mới sáng tạo và tinh thần bền vững.