Mỗi năm, Việt Nam tạo ra hơn 150 triệu tấn phụ phẩm nông nghiệp như rơm rạ, trấu, vỏ cà phê, xơ dừa… Một phần rất lớn trong số đó bị đốt bỏ hoặc chôn lấp – gây lãng phí tài nguyên sinh học và góp phần làm gia tăng ô nhiễm môi trường.
Tuy nhiên, một hướng đi mới đang dần hình thành: biến những “phế phẩm” nông nghiệp thành “vàng xanh” – nguyên liệu đầu vào cho những sản phẩm công nghệ cao, giúp giảm phát thải carbon, giảm khai thác tài nguyên và tái cấu trúc chuỗi cung ứng theo hướng bền vững.
Khai thác giá trị từ những gì bị bỏ quên
Một ví dụ điển hình cho tư duy đổi mới này chính là NetZero Pallet – pallet sinh học carbon âm tính được phát triển bởi AirX Carbon. Sản phẩm được làm từ 95% phụ phẩm nông nghiệp như xơ dừa, vỏ cà phê, không sử dụng gỗ hay nhựa, không gây độc hại và có khả năng hấp thụ tới 34kg CO₂ mỗi pallet.
Từ vật liệu bỏ đi, NetZero Pallet đã trở thành sản phẩm công nghiệp giá trị cao, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, được ứng dụng thực tế trong chuỗi kho vận của các doanh nghiệp lớn như Coca-Cola, Olam, Hyosung, TTC Group.
Tái định nghĩa “rác” – xây dựng mô hình phát triển tuần hoàn
Thay vì đốt bỏ phụ phẩm sau thu hoạch, NetZero Pallet sử dụng công nghệ sinh học để ép khuôn sinh khối nông nghiệp thành pallet bền vững, có thể thay thế hoàn toàn pallet gỗ và nhựa. Đây là mô hình giúp:
- Giảm nhu cầu khai thác gỗ, hạn chế phá rừng
- Cắt giảm phát thải CO₂ trong ngành logistics
- Tạo nguồn thu mới cho nông dân từ phụ phẩm nông nghiệp
- Tái đầu tư giá trị vào nền kinh tế nông nghiệp
Chỉ với 1.000 pallet được sản xuất từ phụ phẩm, có thể giúp giảm tới 62 tấn CO₂ so với pallet nhựa, giữ lại 170 cây xanh khỏi bị chặt hạ, đồng thời tạo ra dòng sản phẩm có giá trị kinh tế cao cho xuất khẩu.
Việt Nam và tầm nhìn công nghệ sinh học vì môi trường
Từ một quốc gia nông nghiệp, Việt Nam đang cho thấy tiềm năng to lớn trong lĩnh vực công nghệ sinh học và đổi mới sáng tạo phục vụ mục tiêu phát triển bền vững. NetZero Pallet không chỉ là một sản phẩm, mà là hình mẫu cho chiến lược: kết nối tài nguyên bản địa, công nghệ xanh và chuỗi cung ứng toàn cầu.
Dưới sự đồng hành của các tổ chức phát triển như UNDP, GIZ, Switch Asia, DFAT (Australia), mô hình NetZero Pallet đang chứng minh rằng một giải pháp “made in Vietnam” hoàn toàn có thể trở thành lời giải cho bài toán carbon toàn cầu.
Từ 150 triệu tấn phụ phẩm nông nghiệp bị bỏ quên, Việt Nam đang khai phá một nguồn tài nguyên mới – không chỉ để giảm phát thải, mà còn để định hình tương lai logistics xanh toàn cầu.